Αναξιοκρατία: χρόνια μάστιγα της Ελλάδας 

Γράφει η Αναστασία Καντά

Ένα από τα καρκινώματα της Ελλάδας – από τις απαρχές του ελληνικού κράτους – είναι η αναξιοκρατία και τα παρακλάδια αυτής, ήτοι ο νεποτισμός (από την ιταλική λέξη nepos = ανιψιός), ο «φιλαρακισμός», ο ημετερισμός και τόσα άλλα. Στο σκοτεινό αυτό μονοπάτι που διαβαίνει η χώρα, ηγούνται άτομα ανάξια εμπιστοσύνης που υπηρετούν αλλότρια συμφέροντα, τα οποία φυσικά συνυφαίνονται με το κομματικό συμφέρον. Ουδείς λόγος για συμφέρον εθνικό.

Συνειδητοποιούμε πλέον – ίσως περισσότερο από ποτέ – ότι ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι. Στη δημόσια ζωή, ως επί το πλείστον, οι ηνίοχοι δεν ενδύονται τον χιτώνα της αξιοσύνης και δυστυχώς δε συμμερίζονται τις πραγματικές ανάγκες και τα προβλήματα της κοινωνίας. Μοναδικό τους μέλημα είναι η αύξηση της εκλογικής τους πελατείας. Με άλλα λόγια, η πολιτική έχει καταστεί ένα στεγνό επάγγελμα, στο οποίο κυριαρχούν τα ρουσφέτια, οι χάρες και η γονυκλισία. Η πολιτική, έτσι όπως τη βλέπουμε και την αντιλαμβανόμαστε, έχει εισέλθει σε μία καθοδική σπείρα «θανάτου» της που δυσχεραίνει την ήδη δεινή κατάσταση της χώρας, βυθίζοντάς την ολοένα και περισσότερο στον βούρκο της ασυδοσίας και της διαφθοράς.

Λέξη-κλειδί των ημερών μας είναι το «βύσμα». Έχει πλέον ριζώσει μέσα μας η αντίληψη ότι κανενός (νέου) ανθρώπου η μοίρα δεν προδιαγράφεται ευοίωνη, αν δεν τον ευνοεί κάποιος που ανήκει στην εξουσία. Διανύουμε μια εποχή όπου ουδένα ρόλο παίζουν τα προσόντα, οι γνώσεις και οι ικανότητες εκάστου από εμάς. Όλα αυτά παραγκωνίζονται, τίθενται σε δευτερεύουσα μοίρα. Η «αξία» ενός έγκειται στην κρίση κάποιου πάτρωνα, σημασία δεν έχουν τα πτυχία, αλλά οι υπηρεσίες που είσαι διατεθειμένος να προσφέρεις στον τελευταίο, οι χάρες που είσαι πρόθυμος να του κάνεις. Καθώς, λοιπόν, η χάρη θέλει αντίχαρη, φροντίζει ο εκάστοτε πάτρωνας να σε «ανταμείψει». Έτσι προδιαγράφεται το μέλλον μας, κι εμείς το επιτρέπουμε.

Η ευνοιοκρατία – αντώνυμο της αξιοκρατίας – διαποτίζει κάθε τομέα της κοινωνικής, πολιτικής και όχι μόνο ζωής. Πρόκειται για ένα καθεστώς με πολύ βαθιές ρίζες, στο οποίο ο άξιος «αναξιοποιείται» τιθέμενος στο περιθώριο, εν αντιθέσει με τον ανάξιο που «αξιοποιείται».

Τα παραδείγματα γύρω μας, αναρίθμητα. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί το «μπλόκο» των θεσμών στην κυβέρνηση για τον διορισμό των Γενικών Γραμματέων στα Υπουργεία. Οι θεσμοί μπλόκαραν τη διαδικασία επιλογής γενικών γραμματέων αιτώντας επαναπροκήρυξη των 22 εκ των 69 θέσεων, μετά τη διαπίστωση ότι δεν υπήρχε ομοιογένεια σχετικά με τα κριτήρια επιλογής και τα προσόντα των υποψηφίων. Εξυπακούεται ότι ο διορισμός σε μία θέση – και δη στο δημόσιο – απαιτεί πολύ συγκεκριμένα κριτήρια και προϋποθέσεις προκειμένου να γίνει η κατάληψη μιας θέσης από έναν υποψήφιο. Τα κριτήρια οφείλουν να είναι ίδια για όλους ανεξαιρέτως και μόνον εφ’ όσον πληρούνται όλα από έναν υποψήφιο, να γίνεται η επιλογή του για τη συγκεκριμένη θέση/αξίωμα.

Δυστυχώς, η αναξιοκρατία έχει καταστεί κομμάτι του τρόπου ζωής μας, της νοοτροπίας μας. Είναι αυτονόητο πως μια χώρα, με ένα φαύλο πολιτικό σύστημα που εδραιώνεται σε ρουσφέτια, συγγένεια, χάρες και «φιλίες», δεν μπορεί να πάει μπροστά. Επομένως, είναι αδήριτη ανάγκη η εκ των έσω αλλαγή του και καταπολέμηση των παθογενειών του. Ξεκινώντας από σήμερα, όχι αύριο.

Το μέλλον ανήκει σε αυτούς που το προετοιμάζουν.