ΕΞΕΣΤΙ ΑΣΧΗΜΟΝΕΙΝ… (ΒΙΑ ΣΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ, ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΛΥΣΗ) 

Της Ίριδος Σταθάκου – δικηγόρος 

Σκηνές απροκάλυπτης (και αδικαιολόγητης) βίας εκτυλίσσονται στα ακαδημαϊκά ιδρύματα της χώρας με κάμποσα πρόσφατα κρούσματα (μεταξύ πολλαπλών τα τελευταία έτη, είτε μικρότερης είτε μεγαλύτερης έντασης) να αμαυρώνουν για ακόμα μια φορά την εικόνα της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Στις 23/11/2016, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κουκουλοφόροι εισέβαλαν στην πανεπιστημιακή αίθουσα ρίπτοντας μπογιά στον φιλοξενούμενο ομιλητή Ε. Τσοτσορό και ψεκάζοντας με σπρέϋ πιπεριού τον υπεύθυνο Καθηγητή Γ. Σταμπουλή.

Στις 15/02/2017 τελέστηκε άγριος ξυλοδαρμός από τρία άτομα στο χώρο του Παντείου Πανεπιστημίου κατά του καθηγητή Α. Συρίγου επί ασήμαντης αφορμής (συγκεκριμένα ο καθηγητής ζήτησε από άτομα να σταματήσουν να αναγράφουν συνθήματα με σπρέι στους τοίχους του οικοδομήματος κι αυτό ήταν το φιτίλι που πυροδότησε τη βιαιοπραγία). Να επισημανθεί ότι ο ως άνω Καθηγητής χαίρει της αλληλεγγύης σύμπασας της επιστημονικής κοινότητας των συναδέλφων του, οι οποίοι συσπειρώθηκαν προς υποστήριξήν του.

Μόλις δύο εβδομάδες αργότερα, αρχές Μαρτίου, και εν συνεχεία του ως άνω συμβάντος, το όργανο της τάξεως που εστάλη έξω από το Πάντειο προς εκτέλεσιν της υπηρεσίας του (και για να προστατεύει το Πανεπιστήμιο από ενέργειες αντιποίνων μετά τη σύλληψη των θυτών του ξυλοδαρμού του Α. Συρίγου) επίσης έπεσε θύμα βίαιης επίθεσης από –φερόμενα ως αναρχικά- άτομα που αντελήφθησαν την παρουσία του, τον κατεδίωξαν και ξυλοκόπησαν.

Τα ακραία αυτά φαινόμενα σε χώρους που υποτιθέμενα καλλιεργείται η γόνιμη διαλεκτική (τέχνη της διεξαγωγής διαλόγου-ανταλλαγή απόψεων), η διανόηση, η ελευθερία πνεύματος, η ομαδικότητα, και πλείστες άλλες αξίες προκαλούν έκπληξη και αποστροφή ταυτόχρονα. 

Η έκθεσή μας στη βία όλο και περισσότερο με την πάροδο του χρόνου οδηγεί στη συνήθεια θέασης βίαιων εικόνων, έτσι ώστε οι επόμενες εκθέσεις μας σε αυτές να παράγουν όλο και λιγότερες αρνητικές συναισθηματικές αντιδράσεις. Στο τέλος, αρχίζουμε να αποδεχόμαστε τη βία ως ένα κανονικό μέρος της καθημερινότητας. Η συχνή έκθεση στη βία πυροδοτεί την επιθετικότητα και καθιστά την επιθετική συμπεριφορά πιο πιθανή (Molitor/Hirsch,1994). Αν έχουμε λοιπόν δημιουργήσει έναν κόσμο που περιέχει πολλή βία, γινόμαστε πιο δύσπιστοι και είναι πιθανότερο να συμπεριφερθούμε επιθετικά ως απάντηση στις συγκρούσεις (Nabi&Sullivan,2001).

Ο φαύλος κύκλος της βίας διαιωνίζεται καθώς οι πολιτικοί πάτρωνες από όλες τις κομματικές παρατάξεις ανεξαιρέτως (πανεπιστημιακές ή μη) εξαντλούνται σε θεωρητική βδελυγμία των περιστατικών βίας χωρίς ωστόσο να πράττουν το ελάχιστο προς αποφυγή των (για δικούς τους λόγους φυσικά). Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ότι οσάκις συγκαλούνται και συνεδριάζουν βουλευτικές επιτροπές με σκοπό να θίξουν τέτοια θέματα, οι εκπρόσωποι των κομμάτων ή οι βουλευτές τοποθετούνται γενικά αοριστολογώντας ή εξαπολύοντας μικροκομματικές κατηγορίες εκατέρωθεν, χωρίς καν να παρέχουν βήμα στους εκπροσώπους των Πανεπιστημίων, που οι ίδιοι προσκαλούν, προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις από κοινού με τους άμεσα εμπλεκόμενους! Τους υποβαθμίζουν σε απλούς παρατηρητές με αποτέλεσμα να μην υπάρχει επίλυση του προβλήματος.

Κάτω από όλα τα εμφανή στρώματα κοινωνικής παθογένειας τα πραγματικά προβλήματα που ελλοχεύουν είναι εν τέλει Ελλείψεις. Έχουμε Έλλειμμα Παιδείας, Έλλειμμα Ελευθερίας, Έλλειμμα Διαλόγου, Έλλειμμα Δημοκρατίας και μάλιστα σε υπόρρητη και αποκρυσταλλωμένη μορφή που τείνει να παγιωθεί από ένα πάσχον πολιτικό σύστημα.

Έλλειμμα Παιδείας, διότι οι άνθρωποι δεν έχουν μάθει να σέβονται το συνάνθρωπο (και αν δεν μπορούν να τον συνδράμουν, έστω να μην τον βλάπτουν). Διότι δεν έχουν μάθει ότι τυχόν αντίθετες απόψεις επ’ ουδενί δεν επιβάλλονται βιαίως, αλλά τουναντίον είναι ευπρόσδεκτο μέρος μιας εξελικτικής διαδικασίας επί τα βελτίω που ονομάζεται πολυφωνία.

Έλλειμμα ελευθερίας, διότι οι πολίτες ευρίσκονται σε καθεστώς απονάρκωσης, πνευματικής και οικονομικής και υποδούλωσης εν γένει σε όλους τους τομείς της ζωής τους. Διότι, ακριβώς στην κοιτίδα –ήτοι το Πανεπιστήμιο- όπου χρονικά και τοπικά ένας νέος άνθρωπος πρέπει μεταλλάσσεται από έφηβη «κάμπια» σε πολίτη-πεταλούδα, (δηλαδή πολίτη σκεπτόμενο, δραστήριο, ελεύθερο), το σύστημα τοποθετεί εμπρός του αναξιοκρατία, φίμωμα, αγώνα για οικονομική επιβίωση, βία, καταλήψεις κλπ ως τροχοπέδη για να παραμένει σκυφτός και άβουλος.

Έλλειμμα Διαλόγου, διότι οι εκλεγμένοι μας αντιπρόσωποι σκόπιμα αποφεύγουν να διαβουλεύονται με τους πολίτες, καθώς η ποικιλομορφία συμφερόντων θέτει σε κίνδυνο τα δικά τους συμφέροντα, τις προσωπικές τους φιλοδοξίες και τις καρέκλες τους.

Δέον σε αυτό το σημείο να αναφερθεί ότι το ζήτημα της βίας στα Πανεπιστημιακά ιδρύματα αφορά πρωτίστως τους φοιτητές και τους Καθηγητές (την Πανεπιστημιακή κοινότητα δηλαδή) και σε αυτούς εναπόκειται η συζήτηση και η λήψη απόφασης για θέματα που έχουν άμεσο αντίκτυπο στους ίδιους. Φερ’ ειπείν, δόκιμο θέμα διαβούλευσης με την ακαδημαϊκή κοινότητα είναι το ζήτημα άρσης του Πανεπιστημιακού Ασύλου. Το Πανεπιστημιακό Άσυλο –όπως έχει διαμορφωθεί τη σήμερον- όντως εξασφαλίζει τη διανοητική ελευθερία του ακαδημαϊκού κόσμου ή μήπως χρησιμοποιείται καταχρηστικά για να υποθάλπει ακραία περιστατικά βίας και πνευματικής (ή και κομματικής ενδεχομένως) μισαλλοδοξίας και για να υποδαυλίζει τη συνέχιση ενός σαθρού πολιτικού συστήματος που ευνοεί την ολιγαρχία και όχι τη Δημοκρατία;;;

Έλλειμμα Δημοκρατίας, εν τέλει, γιατί στο πολίτευμα που βιώνουμε αποφασίζουν άλλοι για εμάς. Χωρίς εμάς. Ήρθε η ώρα  να αλλάξει αυτό ριζικά.

Μάθε πώς στο δέλτα: www.todelta.gr