Ιδέες για την ανάπτυξη της οικονομίας μακροπρόθεσμα: δημογραφικό 

Η ελληνική οικονομία, παρ’ ότι λειτουργεί με ολιγοπώλια, κλειστά επαγγέλματα, εκτεταμένο δημόσιο τομέα που παρεμβάλλεται στην ιδιωτική οικονομία με αδειοδοτήσεις κλπ, παραμένει γενικά οικονομία δυτικού τύπου.

Αυτό, εκτός των άλλων, σημαίνει διεθνείς συμβάσεις που μας δεσμεύουν, συγκεκριμένους στόχους που πρέπει να επιτυγχάνονται. Σημαίνει ακόμα ότι και όποια καινοφανής πολιτική εφαρμοστεί τελεί υπό το πρίσμα, την οπτική, την «κηδεμονία» των σχέσεων, των συμβάσεων της χώρας και της θέσης της στο δυτικό σύστημα.

Πολλά μπορεί να πει κανείς, θετικά ή αρνητικά κυρίως, για τα τεχνικά ζητήματα της εκάστοτε εφαρμοζόμενης πολιτικής ώστε να επιτευχθεί ο ζητούμενος κάθε φορά στόχος και ποιον τελικά θα εξυπηρετήσει.

Αυτά όλα τα παραπάνω εύκολα μπορεί να οδηγήσουν, όποιον αποτολμήσει να σχολιάσει ή να τα ερευνήσει, στη βουτιά στο βούρκο. Όπου βούρκος η πολυνομία, η αναντιστοιχία, η ακαταλληλότητα και απειλή για όποιον θέλει να κάνει κάτι παραπάνω εκτός του να κάνει διακοπές όντας πολίτης άλλης χώρας.

Κατά την άποψη του γράφοντος τα σημαντικότερα ζητήματα που έχει να αντιμετωπίσει το ελληνικό κράτος ή προτιμότερα ο ελληνισμός (διότι επιβίωσε και χωρίς κράτος συγκροτημένο) είναι 2.

Δημογραφικό

Είναι σαφές ότι η μείωση του πληθυσμού είναι γεγονός και εξελίσσεται σε διαχρονική κατάσταση. Αποτέλεσμα διαφόρων διαφορετικών συνιστώσεων αλλά παραμένει αναπόδραστο πως ο γηγενής πληθυσμός μειώνεται και ότι συμπληρώνεται μέρος της απώλειας από πρόσφυγες και μετανάστες που αναζητούν καλύτερη ζωή. Μερικές προσεγγίσεις του φαινομένου έχουν να κάνουν με την οξυμένη μετανάστευση στο εξωτερικό την τελευταία 10ετία, με την δομή της ελληνικής οικογένειας αλλά και το φόβο που έχει ενσταλάξει στις ψυχές πολλών νέων σε σχέση με την ανατροφή ενός παιδιού τόσο στο ψυχολογικό όσο και στο πρακτικό μέρος. Η αβεβαιότητα στον επαγγελματικό βίο, στην κοινωνική ζωή, στην βιωμένη υπερ – προστατευτικότητα από τους γονείς λόγω καλύτερων πρότερων εποχών, δημιουργεί άγχος και νευρικότητα επιβίωσης, επιβεβαίωσης, η οποία ξεσπά μέσα στο σπίτι και έτσι νευρώσεις, ματαιώσεις στην καλύτερη περίπτωση είναι το καθημερινό μενού που σερβίρουν οι γονείς στην ψυχή του παιδιού τους όταν υπάρχει ή μεταξύ των μελών του ζευγαριού – οικογένειας. Στο πρακτικό μέρος και επειδή είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς πως η ροή εισοδημάτων πρέπει να είναι τέτοια που να μπορεί να υποστηρίξει την επιβίωση του μωρού, την ανατροφή του αλλά και αργότερα τις σπουδές του, οδηγεί στο γεγονός όλο και λιγότερα ζευγάρια να μένουν μαζί, να προχωρούν σε γάμο αλλά και να τεκνοποιούν. Τα παραπάνω διασυνδέονται με τρόπους εκπληκτικά σύνθετους αλλά που οδηγούν στο φαινόμενο, την μείωση των γεννήσεων.

Αυτό για την οικονομία μιας χώρας ,την υγεία της, τον πολιτισμό της, την ασφάλεια της, την συνολική επιβίωση ενός συνόλου ανθρώπων που διαμένουν σε συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή τι μπορεί να σημαίνει διαχρονικά; Η απάντηση είναι αρκετά εύκολη: Τα πάντα. Η διασφάλιση της ύπαρξης στο διηνεκές ενός συνόλου ανθρώπων με κοινά ήθη, έθιμα, γλώσσα και τρόπο του ζήν προϋποθέτει την ίδια την ύπαρξή τους σε ένα χωροχρονικό συνεχές που τα μεγέθη αυξάνονται. Άρα στην πραγματικότητα η επιλογή της στασιμότητας ή της μείωσης του αριθμού του μεγέθους τους αποτελεί συνταγή σίγουρης εξάλειψης. Ιστορικά παραδείγματα υπάρχουν αρκετά, αρχαία Αθήνα, Αλεξανδρινές κτήσεις, Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, Ανατολική ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Αλλά και σήμερα, Ηνωμένες Πολιτείες, Κίνα, Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πολιτικές έχουν εφαρμοστεί μέχρι σήμερα για την ανάσχεση του φαινομένου αλλά τα αποτελέσματα δεν πέτυχαν το στόχο. Αυτό έχει να κάνει με όσα παραπάνω ελέγχθησαν για τα τεχνικά ζητήματα πολιτικής. Υπάρχει λοιπόν ακόμα χώρος για μια πρόταση.

Αυτή λοιπόν έχει ως εξής:

Τα παιδιά πλέον από πολύ νωρίς (προαιρετικά μεν υποχρεωτικά δε λόγω κυρίως των υποχρεώσεων των γονέων) οδηγούνται σε παιδικούς σταθμούς και αργότερα όπως είναι υποχρεωτικό στο νηπιαγωγείο. Από εκεί και μετά ξεκινά ένας πολύ μεγάλος οικονομικός αγώνας (εκτός των άλλων) των γονέων ώστε να στηρίξουν την εξέλιξη των παιδιών τους είτε στις θεωρητικές γνώσεις είτε στις πρακτικές. Είναι σίγουρο γεγονός ότι η οικονομική δυνατότητα των γονέων (εκτός των άλλων) αποτελεί είτε κίνητρο είτε εμπόδιο ανά περίπτωση στην παραπάνω εξέλιξη του παιδιού. Εδώ λοιπόν υπεισέρχεται η ουσία της πρότασης.

Με την κινητοποίηση του εφοπλιστικού, του βιομηχανικού, τραπεζικού κεφαλαίου της χώρας ζευγάρια που διστάζουν να γίνουν γονείς με εισοδηματικά και άλλα κριτήρια (μπορεί ρητώς να απαριθμιστούν) που θα θέσουν οι έχοντες τα κεφάλαια , να αιτούνται την υπαγωγή τους σε ένα πρόγραμμα που θα έχει τις εξής δεσμεύσεις:

1. Οι έχοντες τα κεφάλαια μετά την έγκριση υπαγωγής θα δημιουργούν ένα λογαριασμό στον οποίο θα καταθέτουν ποσά τα οποία θα κατευθύνονται αποκλειστικά στα έξοδα ανατροφής, σχολείου, σπουδών του παιδιού. Ο έλεγχος των δαπανών αυτών θα αποδεικνύεται με τα ανάλογα παραστατικά για τις εκταμιεύσεις που θα γίνονται αποκλειστικά από τους έχοντες τα κεφάλαια απευθείας και όχι μέσω των γονέων πάντα με ενδιάμεσους ελέγχους απόδοσης του μαθητή.
2. Η ύπαρξη του λογαριασμού θα είναι μέχρι το πέρας των σπουδών του παιδιού, σε όποιο σημείο σταματήσουν. Μετά υπεύθυνο είναι το παιδί και οι γονείς.
3. Αν η εξειδίκευση του παιδιού είναι των ειδικοτήτων που η υιοθετούσα εταιρεία διαθέτει τότε η επεκτείνεται η υποχρέωση της εταιρείας στο να προσλάβει το παιδί για περίοδο 2 ετών ώστε το παιδί να «πάρει» την πρώτη επαγγελματική εμπειρία του. Φυσικά στο ενδιάμεσο των σπουδών η πρακτική άσκηση βοηθά.

Αυτό μπορεί να γίνει και με το υπάρχον δυναμικό μικρών παιδιών που μπορεί να επιλεγούν με την προσέγγιση των συλλόγων γονέων και κηδεμόνων που υπάρχουν σε κάθε σχολείο, προτιμητέα προφανώς σχολεία σε υποβαθμισμένες περιοχές της χώρας και όχι σε περιοχές που τα παιδιά θα πάρουν το δρόμο τους όπως και να έχει.

4. Όλες οι δαπάνες που θα γίνονται μέσω αυτού του λογαριασμού ως έχουν θα εκπίπτουν απά τις δαπάνες της εταιρείας με βαρύτητα 2. Δηλαδή η εταιρεία που δαπανά 1 ευρώ γι’ αυτό το σκοπό θα εκπίπτει 2. Εύλογο είναι να μην υπάρχει ταβάνι στον αριθμό παιδιών που θα μπορεί να «υιοθετηθεί». Ένα άλλο κίνητρο θα ήταν ότι στις διαχειριστικές χρήσεις που διαρκεί η υιοθεσία σε περίπτωση ελέγχου από το υπουργείο οικονομικών, όλα τα πρόστιμα και προσαυξήσεις που θα βρεθούν να περιορίζονται στο 65%. Δηλαδή σε 100 φόρου κλπ να πληρώνονται 65.

Στην συνέχεια από τη «μαγιά» που θα δημιουργηθεί όσοι καταφέρουν στον επιχειρηματικό τομέα να είναι δεσμευμένοι να κάνουν το ίδιο που συνέβη σε αυτούς. Αν άλλοι ναι μεν είναι μισθωτοί αλλά πάλι ανήκουν σε κλιμάκια μισθοδοσίας τέτοια που επιτρέπεται να δωρίζουν ετήσια ένα ποσό σε μια οικογένεια που θα επιλέξουν με τα παραπάνω αναφερόμενα κριτήρια. Πάλι εύλογο είναι ότι δεν θα υπεισέρχονται φορολογίες σε αυτά τα πόσα. 

Σε αυτό το σημείο πρέπει ξεχωριστά να γίνει μνεία στη διασπορά. Στους Έλληνες απανταχού που θα μπορούσαν να εισφέρουν σε αυτό το εγχείρημα, φυσικά με όποιους ελεγκτικούς μηχανισμούς πρέπει να επιβληθούν ώστε να χρήματά τους να μην πάνε χαμένα σε άεργους επιδοματίες χωρίς σκοπό.

Το κράτος και οι μηχανισμοί του πρέπει, για να εξελιχθεί η παραπάνω ιδέα, να κρατηθεί απ’ έξω, πάρα μόνο για εποπτεία. Αυτό γίνεται με τις σημαίες και τη φορολογία του εφοπλισμού ως τώρα (και γι’ αυτό άνθισε). Σίγουρα να ελέγχει τους λογαριασμούς αν εκπίπτουν σωστά τα έξοδα, σίγουρα να ελέγχει αν τα κριτήρια επιλογής παιδιών τηρούνται αλλά να μην παρεμβαίνει «κατά την κρίση της διοίκησης». 

Η παραπάνω ιδέα δεν αποτελεί τη λύση, αλλά μια ακόμα λύση σε ένα καλάθι που πρέπει να δημιουργηθεί. Είναι ένας τρόπος ανάσχεσης της μείωσης του δημογραφικού, της μείωσης εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία, της αύξησης του φορολογούμενου πληθυσμού.

• Μανώλης Παπαδουράκης