Η αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ έβγαλε αρκετή βρώμικη δουλειά κυβερνώντας, όμως προφανώς ο ρόλος της δεν τελείωσε. Μπορεί κάποιοι –είτε αφελείς είτε υπάλληλοι– να θεωρούν ότι συνιστά έναν ανταγωνιστικό πόλο του πολιτικού συστήματος. Αν όχι κάτι πολύ ριζοσπαστικό, τουλάχιστον μια δύναμη που να κρατάει κάπως τα μπόσικα απέναντι σε έναν Μητσοτάκη που ξεσαλώνει. Δυστυχώς, αυτή η εικόνα δεν έχει ουδεμία σχέση με την πραγματικότητα. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει βαφτιστεί απλά στο παιχνίδι της διακυβέρνησης, με όλα όσα υλοποίησε, αλλά αποτελεί οργανικό κομμάτι σε κάθε συστημικό σχεδιασμό. Και η έννοια «σχεδιασμός» δεν αφορά τις συνηθισμένες και προβλεπόμενες κοκορομαχίες της Βουλής, ούτε το εάν ο φιλικός τύπος καταγγέλλει την κακιά δεξιά, ακόμα και με σωστά επιχειρήματα. Το ερώτημα λοιπόν από ένα σημείο και μετά δεν είναι μια ανεπαρκής, φτωχή κ.ο.κ. αντιπολίτευση αλλά η εκτίμηση του ειδικού ρόλου που αυτό το μόρφωμα διαδραματίζει στις εξελίξεις. Δηλαδή, το με ποια φυσιογνωμία, ποια πολιτική χροιά και ποια στάση εμπλέκεται σε ευρύτερους σχεδιασμούς. Κι αυτό με τη σειρά του δεν μπορεί παρά να σημαίνει σχέσεις με «κέντρα» και «πόλους» εντός και εκτός χώρας. Γιατί δεν ήταν μόνο ο Άδωνις φίλος του Τραμπ. Θυμόμαστε και τις δηλώσεις Τσίπρα μετά τη συνάντηση του 2017 με τον τωρινό «πραξικοπηματία»: «Αυτών των αξιών (της ελευθερίας και της δημοκρατίας) συνεχιστής είναι ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ». Ενώ αξέχαστα θα παραμείνουν και ο χορός και το τραγούδι («We are the World») του τότε υπουργού Εξωτερικών και «αντι-ιμπεριαλιστή» Κοτζιά, το 2015, υπό τους κυματισμούς της νατοϊκής σημαίας στην Αττάλεια.
ΑΝ ΤΟ ΜΝΗΜΟΝΙΟ που ψήφισαν και εφάρμοσαν παρουσιάστηκε ως κάτι «αναγκαστικό» (εντάξει, δεν ντρέπονται κιόλας…), από την άλλη η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί το καμάρι του αποτυπώματός τους. Όπως έλεγε και ο Δραγασάκης κάνα χρόνο πριν σε εκδήλωση του Ινστιτούτου ΕΝΑ «για μια προοδευτική εξωτερική πολιτική», η συμφωνία ήταν ένα παράδειγμα «ενεργητικής πολιτικής που διεύρυνε τα όρια του εφικτού». Και για να μην υπάρχει και αμφιβολία, θυμήθηκε και τον Λένιν. Δεν έχει καθόλου άδικο. Πολύ γρήγορα και αποφασιστικά υλοποιήθηκε η ευρωατλαντική παραγγελιά για τα Βαλκάνια, κάνοντας πιο εφικτά τα σχέδια επικυριαρχίας στην περιοχή. Και ακριβώς παρόμοια ενεργητικότητα εμφανίζεται και τώρα από θέση αντιπολίτευσης. «Πρέσπες παντού!» λοιπόν, αυτό είναι το σύνθημα. Ενεργητικά να χτίσουμε τη συναίνεση που απαιτείται ώστε οι παραχωρήσεις στον τούρκικο επεκτατισμό να είναι όσο το δυνατόν πιο ανώδυνες. Όχι για τη χώρα, αλλά για τη διακυβέρνησή της, για τα επιτελεία. «Πρέσπες παντού» σημαίνει συνεννόηση, σεβασμός στις «προτροπές» των Μεγάλων, γοργά βήματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι πληθαίνουν τελευταία οι τοποθετήσεις και οι κριτικές στην κυβέρνηση για «ακινησία». Ο Χάρης Γολέμης, πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου Πουλαντζά, έθεσε ξεκάθαρα σε φεϊσμπουκική συζήτηση –και προς αποφυγή κάθε βολονταρισμού– το μοτίβο: «Διάλογος, ακινησία ή πόλεμος». Αυτά τα τρία υπάρχουν, διαλέχτε. Η αποδοχή και υπηρέτηση αυτού του «αρχιτεκτονικού πλαισίου» μπορεί άνετα να εμφανίζεται με διάφορες εναλλακτικές και «γεμίσματα». Το αεράκι του όμως αποτελεί την «αριστερή» ιδεολογική συνιστώσα της δομής ΤΙΝΑ. Κάτι σαν το «τείχος της Δημοκρατίας» που στήνεται ακριβώς για να χωράει πολλούς και διάφορους.
Πληθαίνουν οι κριτικές στην κυβέρνηση για ακινησία. Το «μοντέλο Πρέσπες» απαιτεί συνεννόηση, σεβασμό στις «προτροπές» των Μεγάλων, γοργά βήματα
ΕΔΩ ΒΕΒΑΙΑ δεν είναι εύκολο να μιλήσει κάποιος για διεθνισμό, βλέποντας δηλαδή τον Ερντογάν να καλπάζει. Όμως το αίτημα μιας «συνεργασίας για την ειρήνη» λειτουργεί μια χαρά. Όσο πιο πολύ σκύβεις, τόση περισσότερη ειρήνη. Όσο πιο υπάκουος στους ισχυρούς, τόσο πιθανότερο να τη γλυτώσεις. Όπου «γλυτώσεις» βλέπε «να βγαίνει η δουλειά» για το πολιτικό σύστημα, να συνεχίζονται οι μεσιτείες, οι διαμεσολαβήσεις κι οι εξουσίες. Εξάλλου, η υπόθεση του σοσιαλισμού δε χάνεται, μπορεί κάλλιστα να προχωρά και σε λιγότερη Ελλάδα. Αν για κάτι πρέπει να βιαστούμε, αυτό είναι να προχωρήσουν οι «λύσεις». Και έτσι ξαναβγαίνει στην επιφάνεια όλη η προβληματική του τύπου «να μη σέρνεται το ζήτημα», «να υπάρξουν γενναίες αποφάσεις» κ.ο.κ. Ένας ρεαλισμός που δεν απηχεί κάποιες διαχειριστικές και διπλωματικές συνήθειες αλλά τις βαθιές υποτέλειες και την ενδοτικότητα του πολιτικού κόσμου. Επιλογές υπάρχουν λοιπόν και μπορούμε να τις συζητήσουμε. Η Αριστερά, πάντα αρωγός της συνύπαρξης των λαών, μπορεί να προτείνει για συνεννόηση διάφορα μοντέλα συγκυριαρχίας. Ειδικά με τη δύσκολη και βαριά κατάσταση πνευμάτων και διαθέσεων στην ελληνική κοινωνία, πολλά θα καταλήγουν να μοιάζουν λογικά.
ΟΙ ΠΡΕΣΠΕΣ σαν οδηγός σημαίνουν έτσι και κάτι ακόμα. Το συνεχές μασάζ και δούλεμα του ελληνικού λαού με μοιρασμένους ως προς αυτό τους ρόλους των πολιτικών δυνάμεων. Βέβαια οι τρόποι και οι στοχεύσεις αλλάζουν. Η συναίνεση είναι πια περισσότερο επιτακτική και η κινητικότητα και το ανακάτεμα στο πολιτικό και κομματικό πεδίο είναι ενδεικτικά ως προς αυτό. Δεν υπάρχει πια για τη δεξιά παράταξη «η Μακεδονία μας». Τα ονομαζόμενα και «εθνικολαϊκιστικά» δεν βρίσκονται στην ατζέντα, ούτε καν για μικροπολιτικούς λόγους. Τώρα οι στοιχίσεις πρέπει να είναι πιο πειθαρχημένες, στιβαρές και ευρύτερες. Το επίδικο είναι αυτή τη φορά πολύ μεγαλύτερο.