Του Κρίτωνα Καππαδόκη
«Οι δικαστικοί λειτουργοί, έως και το βαθμό του εφέτη ή του αντεισαγγελέα εφετών και τους αντίστοιχους με αυτούς βαθμούς, αποχωρούν υποχρεωτικά από την υπηρεσία μόλις συμπληρώσουν το εξηκοστό πέμπτο έτος της ηλικίας τους και όλοι όσοι έχουν βαθμούς ανώτερους από αυτούς ή τους αντίστοιχους με αυτούς αποχωρούν υποχρεωτικά από την υπηρεσία μόλις συμπληρώσουν το εξηκοστό έβδομο έτος της ηλικίας τους. Για την εφαρμογή της διάταξης αυτής θεωρείται σε κάθε περίπτωση ως ημέρα που συμπληρώνεται το όριο αυτό η 30ή Ιουνίου του έτους της αποχώρησης του δικαστικού λειτουργού».
Αυτά επί λέξει αναφέρονται στην παράγραφο 5 τού άρθρου 88 τού Συντάγματος. Λαμβάνοντας δε ως αυτονόητο δεδομένο ότι όλοι όσοι έχουν πρόσβαση στην σελίδα αυτή, γνωρίζουν ανάγνωση, ίσως και μόνη η παράθεση αυτής τής διάταξης θα αρκούσε να φωτίσει το ζήτημα για το οποίο τόσες συζητήσεις γίνονται τις προσφάτως. Αυτή , η παραπάνω διάταξη, είναι εκείνη, για την οποία, κυρία η οποία κατέχει την θέση Προέδρου Ανωτάτου Δικαστηρίου, έχει καλέσει Συνέλευση των δικαστών του για να την ερμηνεύσουν. Ο προβληματισμός επί τού οποίου ζητείται η ερμηνεία είναι, ως προς το κατά πόσον, με βάση την παραπάνω διάταξη, μπορεί το όριο ηλικίας των Δικαστών να παραταθεί πέραν του αναφερομένου σε αυτήν. Σεβόμενοι την νοημοσύνη των αναγνωστών της παραπάνω διάταξης, αλλά και την Ανεξαρτησία του Ανωτάτου Δικαστηρίου που θα την αναλύσει (και δεν επιτρέπεται να προκαταλάβουμε ούτε να επηρεάσουμε την σχετική κρίση των Δικαστών του) δεν θα επιχειρήσουμε να εκφέρουμε άποψη ως προς το κατά πόσον μπορεί ή δεν μπορεί να παραταθεί το παραπάνω όριο ηλικίας˙ άλλωστε ήδη ακούστηκαν πολλές υπεύθυνες και τεκμηριωμένες απόψεις, με κορυφαία αυτήν τής Ένωσης Δικαστικών Λειτουργών τού Συμβουλίου τής Επικρατείας (http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2017/01/blog-post_698.html) . Επίσης ακούγεται ότι η Κυβέρνηση δεν προτίθεται να προωθήσει ανάλογη νομοθετική ρύθμιση. Ίσως αυτά αρκούν για να κλείσει η συζήτηση. Και πρέπει να θεωρείται βέβαιον ότι τα αρμόδια Δικαστικά Συμβούλια θα εφαρμόσουν τις υφιστάμενες διατάξεις ως έχουν και δεν θα προβούν σε ερμηνείες που ενδεχομένως θα παραβίαζαν εκ πλαγίου το παραπάνω ηλικιακό όριο.
Σε κάθε περίπτωση, και για κάθε ενδεχόμενο, αξίζει παρά ταύτα να επισημάνουμε την πιο σοβαρή μάλλον παρενέργεια μιάς ενδεχόμενης ερμηνευτικής “παρασπονδίας” και τυχόν παράτασης τού ηλικιακού αυτού ορίου, περάν εκείνου το οποίο κατά τα προαναφερόμενα ορίζεται με την διάταξη αυτή τού Συντάγματος (άρθρ. 88 παραγρ. 5) . Σύμφωνα λοιπόν με τις σχετικές διατάξεις του “Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας” (και ειδικότερα εκείνην της παραγράφου 2 του άρθρου 559) , υπόκειται σε αναίρεση η απόφαση Δικαστηρίου που ελήφθη χωρίς αυτό να έχει νόμιμη συγκρότηση («αν το δικαστήριο δεν είχε τη νόμιμη σύνθεση…»).
Και είναι προφανές ότι αυτό θα συνέβαινε σε περίπτωση κατά την οποία μετείχε στην σύνθεση Εφετείου είτε εφέτης που θα είχε υπερβεί το 65 έτος τής ηλικίας του, είτε πρόεδρος εφετών , οποίος θα είχε ηλικία μεγαλύτερη των 67 ετών˙ εφ’ όσον σύμφωνα με την υπερισχύουσα και απαρέγκλιτα εφαρμοζόμενη διάταξη της παραγράφου 5 τού άρθρου 88 τού Συντάγματος, αυτοί θα έπρεπε να είχαν συνταξιοδοτηθεί και δεν θα δικαιούνταν να είναι πλέον δικαστές, η συμμετοχή τους στην εκδίκαση τής σχετικής υπόθεσης και στην έκδοση τής αντίστοιχης απόφασης θα καθιστούσε μη νόμιμη την σύνθεση τού Δικαστηρίου. Αυτό σημαίνει ότι, ο διάδικος που θα βλαπτόταν από την απόφαση αυτή θα την προσέβαλλε με αναίρεση.
Εδώ ας λάβουμε σοβαρά υπ’ όψη ότι μιαν ουσιώδη “λεπτομέρεια”: ότι δηλαδή δεν ζούμε πλέον σε κλειστή κοινωνία Δικαίου˙ ως πολίτες δε Κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι διάδικοι οι οποίοι θεωρούν ότι αδικήθηκαν από τα Εθνικά Δικαστήρια τής Ελλάδος, έχουν την δυνατότητα να προσφύγουν με κατάλληλα έμμεσα (κυρίως) “ένδικα εφόδια” στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να επιδιώξουν την ανατροπή των δυσμενών για τα δικαιώματά τους αποτελεσμάτων αποφάσεων ακόμη και του Αρείου Πάγου . Επομένως, αν τυχόν ήθελε ο δικός μας Άρειος Πάγος να εφαρμόσει την άποψη ότι, η παράταση των ορίων ηλικίας είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα, η συνέχεια θα ήταν για τους διαδίκους δραματική: διότι θα εμπλέκονταν σε μια σειρά πολύχρονων δικών μέχρι να ξαναδικασθεί η υπόθεσή τους από δικαστές, οι οποίοι δεν θα είχαν υπερβεί το κατά το Σύνταγμα όριο ηλικίας τους.
Ας ελπίσουμε ότι οι δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου που θα συσκεφθούν για το παραπάνω ερώτημα της κυρίας η οποία είναι πρόεδρος του, θα λάβουν υπ’ όψη τους, εκτός από την καθαρότητα και την σαφήνεια της εν λόγω Συνταγματικής διάταξης, και τις ολέθριες παρενέργειες μιας “τολμηρής” και σύμφωνης με τις εκπεφρασμένες απόψεις της ως άνω κυρίας, ερμηνείας της.
Ας το ελπίσουμε και ας το ευχηθούμε ειλικρινά.